16
feb

De positie van het lokaal bestuur in veiligheid

Op verzoek van de Commissie Bestuur en Veiligheid van de VNG onderzocht ik het afgelopen jaar de positie van het lokaal bestuur in veiligheidsbestel en veiligheidsbeleid. Daaruit komt zonneklaar naar voren dat het niet alleen de (lokale) politie, maar álle partijen in het bestel steeds meer over de schoenen loopt. En dat het lokaal bestuur bij de zorg voor openbare orde en veiligheid daardoor steeds vaker alleen staat.

De factoren die dit in de hand werken zijn divers. Variërend van een veel diverser geworden veiligheidsproblematiek, weeffouten in systeem of sturing, tot personeelstekorten en de politisering van het veiligheidsdebat. Met ‘pleisters plakken’ – zoals een miljoentje extra hier of daar – gaan we dat niet doorbreken. We zullen fundamentele keuzen moeten maken.

Daarom ben ik enorm blij dat de VNG nu oproept tot een breed debat over de herijking van het veiligheidsbestel. Niet alleen in het belang van het lokaal bestuur. Maar in het belang van samenleving en rechtsstaat als geheel. En van al diegenen die zich daarvoor dag-dagelijks het snot voor de ogen werken.

Klik hier voor het volledige rapport.

En klik hier voor de voortreffelijke oproep van de VNG.

5
jan

Podcast politie en maatschappelijke onrust

De huidige maatschappelijke onrust doet een groot beroep op onze politie. Daarover spraken politiechef Jose Rooijers en ik in deze podcast van de Politieacademie. Onder leiding van Nina van den Dungen werd dat een mooi en open gesprek. Over de groeiende voedingsbodem voor maatschappelijke onrust en de uitdagingen die dat voor de politie met zich meebrengt. Over de belasting van politiemensen en de uitholling van de lokale politiezorg. Of over de manier waarop het politieke debat in het afgelopen jaar nog eens olie op het vuur wierp en het lokale gezag ondermijnde. Ik weet niet of 2025 in dat opzicht een rustiger jaar wordt. Maar ik wens het u allen wel van harte toe!

16
dec

Omarm de chaos

Het vakblad Justitiële Verkenningen (JV) bestaat 50 jaar. Om dat luister bij te zetten werd het jubileumnummer Onrust is van alle tijden uitgebracht. Een keur van auteurs werd daarvoor gevraagd een korte blik in de toekomst te werpen. Wat komt er op het gebied van maatschappelijke onrust nog op ons af? In 1.000 woorden kan je natuurlijk niet zoveel, maar toch leverde het een mooi palet aan bijdragen op.

Ik leverde – vrij naar Jan Rotmans – de bijdrage Omarm de chaos  aan, waarin ik de maatschappelijke onrust schets als symptoom van een overgangsperiode. Een overgangsperiode waarin de Retropianen ons weer naar vroeger willen terugvoeren. En waarin het progressieve deel der natie zich opeens in eendezelfde (niet gehoorde) positie terug zal vinden als de ‘afgehaakten’ van weleer. Wat weer nieuwe vormen van maatschappelijke onrust zal opleveren. Maar net zo goed nieuwe kansen. De periode waarin Justitiële Verkenningen het licht zag was immers goed beschouwd net zo’n periode van onrust, in reactie waarop het neoliberale gedachtengoed opkwam en de basis werd gelegd voor New Public Management (NPM) als leidend overheidsparadigma. Dat lijkt nu nadrukkelijk aan het eind van zijn levenscyclus te zijn gekomen. Zien we nu de opkomst van NPM 2.0? In de vorm van een Nieuwe Publieke Moraal, Nieuw Publiek Maatwerk of een Nieuwe Publieke Menselijkheid? Wie recente gezaghebbende studies over de staat van overheid en overheidsbeleid bekijkt zou het bijna gaan denken. Inmiddels zien we in de VS helaas echter ook een Nieuwe Publieke Mafkees opstaan, die zich rond het verschijnen van het jubileumnummer in toenemende mate als een bedreiging van zo’n ontwikkeling begon te ontpoppen. Een overgang is dus welhaast zeker, de vraag is nu alleen waarheen….

25
nov

Aftermovie jaarcongres De Vernieuwde Stad

Elke maand spreek ik wel een paar keer op sessies voor en met bestuurders, veiligheidsprofessionals of vertegenwoordigers van andere organisaties. Eerlijk gezegd vind ik dat één van de dankbaarste onderdelen van mijn werk: proberen inspiratie te bieden aan de mensen die zich dag-in-dag-uit bezighouden met het werken aan veiligheid, leefbaarheid en rechtsstaat. En met hen constructief sparren over de belangrijkste uitdagingen en de manieer waarop daaraan het hoofd geboden kan worden. Het maakt mijzelf ook altijd weer veel wijzer.

Niet altijd wordt van zo’n bijeenkomst zo’n mooie aftermovie gemaakt als bij dit Jaarcongres 2024 van De Vernieuwde Stad. Dus het leek me leuk die eens hier te delen. Met bijdragen van onder meer Marianne van den Anker, Hugo Hillenaar en Liesbeth Spies.

Klik hier voor de aftermovie.

3
jan

Een heftiger verloop van de jaarwisseling?

Sinds ik gisterochtend op Radio 1 opmerkte dat de ongeregeldheden rond de jaarwisseling al tien jaar een dalende trend vertonen ontspon zich een boeiend mediacircus. Met interviews in NRC, Volkskrant, Trouw, ND, Nieuwsuur, inmiddels ook NOS Stories en ga zo maar door. En met natuurlijk ook het nodige weerwerk. Prima, want met debat komen we verder.

Klik hier voor een pdf van het interview in de Volkskrant, dat een goed beeld geeft van wat ik over de jaarwisseling te melden had. 

Laat ik overigens, om elk misverstand uit de weg te ruimen, nog eens benadrukken dat ik heel goed snap dat de jaarwisseling voor politiemensen en hulpverleners niet overal een pretje was en is. En dat alleen al de káns om bv. een Cobra naar je hoofd te krijgen je Lees verder

1
okt

Tijd voor een fluwelen professionele revolutie

De huidige maatschappelijke onrust vindt mede z’n wortels in de verstoorde relatie tussen bestuur en uitvoering, zo zeg ik in deze podcast. De communicatie is te eenzijdig geworden, waarbij boodschappen van politiek en bestuur wel de uitvoering bereiken, maar signalen uit de uitvoering over onuitvoerbaarheid, ongewenste neveneffecten of gebrek aan middelen smoren in de bestuurlijke bontkraag. Tijd voor de fluwelen professionele revolutie dus, waarin uitvoerders nadrukkelijker en onverzettelijker voor hun vak gaan staan. En, vanzelfsprekend binnen de grenzen van de rechtsstaat, nadrukkelijker ‘nee’ gaan zeggen.

Een aflevering uit de podcastserie Onderzoekers over de Toekomst van Hogeschool Inholland, van de hand van Rudy Nicola. Waarin nog veel meer facetten van de  maatschappelijke onrust de revue passeren.

(De link brengt u direct bij de Spotify-versie van de podcast. U vindt de aflevering is ook via de andere gebruikelijke podcastkanalen, zoals Apple of Google Podcasts)

30
sep

Een podcast over onrust

Deze week werkte ik met plezier mee aan een middag over maatschappelijke onrust van en voor strategisch leidinggevenden van de Nationale Politie. Ter voorbereiding ging ik over dat thema in gesprek met Piet-Hein Peeters en Sophie van Berkesteijn van de School voor Politie Leiderschap. Het resulteerde in een mooi, rustig gesprek over onrust, uitgebracht in de podcastserie Radiostilte. En voor een breder publiek dan de politie alleen. Klik hier om de podcast te beluisteren.

(De link brengt u direct bij de Spotify-versie van de podcast. U vindt de aflevering is ook via de andere gebruikelijke podcastkanalen, zoals Apple of Google Podcasts)

 

 

27
mrt

Onrust begrijpen begint bij anders kijken

Onlangs presenteerde ik op het jaarlijkse overleg van ministers van J&V, VNG en burgemeesters het essay Onrust Begrijpen begint bij anders kijken. Een essay dat ik schreef voor het Interdepartementaal Programma Maatschappelijke Onrust en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Daarin laat ik zien hoe de toenemende maatschappelijke onrust begrepen kan worden uit de ontwikkeling van angsten, onzekerheden, frustratie en stress in de afgelopen jaren in de samenleving. En langs welke vaste patronen en processen dat verloopt.

In het essay schets ik ook hoe de publieke zorgen deze eeuw fundamenteel zijn veranderd. We worden geconfronteerd met wezenlijk andere dreigingen dan voorheen. De opkomst van social media én de negatievere stemming in de samenleving maakt dat wij die dreigingen ook door een andere ‘lens’ zijn gaan bezien. Tot slot gingen burgers van ‘hun’ overheid minder bescherming, meer dreiging en zelfs een ethisch tekort ervaren. In die ontwikkelingen vormt het jaar 2014 een opvallend kantelpunt. Waardoor de Lees verder

18
feb

Iets meer ontspanning helpt óók tegen de pandemie

De sneeuwpret van de afgelopen week gaf ons waar we al zolang naar snakten. Afleiding, energie, plezier. Even een breuk met de fixatie op corona. Daarmee deed de natuur waar het kabinet al zo lang aan voorbijgaat: zorgen dat we de coronacrisis vol kunnen houden.Het kabinet hanteert drie wegen om uit de crisis te komen: maatregelen, testen en vaccineren. Maar bij een chronische crisis als deze raken we vermoeid. Loopt ons vermogen terug om met alle onzekerheid, stress en frustratie om te gaan. De avondklokrellen lieten zien waar dat toe kan leiden. Er is dus meer nodig om goed door deze crisis te komen: het voeden van onze veerkracht.

Sluipend 

Drie aspecten zijn daarbij van belang. Allereerst is voor veel groepen de corona-pandemie niet (meer) de grootste bedreiging, maar de manier waarop die op andere terreinen doorwerkt. Corona bedreigt niet alleen onze individuele gezondheid, maar ook die van de Lees verder

11
feb

Moeten we de verkiezingen niet drie maanden uitstellen?

Het verbaast mij dat er nauwelijks discussie is over de vraag of we de verkiezingen nú moeten laten doorgaan. Ik voorzie een ongelijk speelveld, waarin met name meer kwetsbare en minder zelfredzame mensen buiten de boot dreigen te vallen. Het kabinet vraagt het OMT over vanalles te adviseren, behalve over de verkiezingen. Dat zóu de schijn kunnen wekken van een meten met twee maten, wat je in het huidige polariserende landschap moet zien te voorkomen. Dit Is De Dag organiseerde daarover dit debat op Radio 1 tussen OMT-lid Marc Bonten, hoogleraar constitutioneel recht Leonard Besselink en mijzelf. Mij lijkt het om meerdere redenen verstandig de verkiezingen zo’n 3 maanden te verplaatsen. En het OMT moest het kabinet ook maar eens óngevraagd gaan adviseren.